Παρέμβαση του επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Ηράκλειο-Ενεργοί Πολίτες», Ηλίας Λυγερός, στη συνεδρίαση της ΠΕΔ Κρήτης για το εκλογικό σύστημα.
Ο κ. Λυγερός κατά την παρέμβασή του έκανε την ακόλουθη δήλωση:
Μετά από πολλές νομοθετικές παρεμβάσεις , που ανέτρεψαν το εκλογικό αποτέλεσμα και το νομικό πλαίσιο με το οποίο αυτές διεξήχθησαν ( προς δόξα της δημοκρατίας ), η κυβέρνηση της ΝΔ έδωσε στην δημοσιότητα , νομοσχέδιο με 77 άρθρα για την αλλαγή του εκλογικού συστήματος για τις εκλογή και την σύνθεση των θεσμικών οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης . Η διεξαγωγή των εκλογών για την ΤΑ αργεί , δεν είμαστε ακόμα ούτε στο μέσον της τρέχουσας περιόδου. Προς τι η βιασύνη ; Μήπως δεν υπάρχουν άλλα πολύ πιο σοβαρά προβλήματα στην ΤΑ για τα οποία πρέπει και να τοποθετηθεί , να λύσει και να νομοθετήσει η κυβέρνηση;
Αξίζει να εξετάσομε αυτή την κίνηση, και το περιεχόμενο της μέσα στο ευρύτερο ευρωπαϊκό αυτοδιοικητικό περιβάλλον. Όλες οι σύγχρονες χώρες νομοθετούν και εφαρμόζουν, αποκέντρωση της κεντρικής διοίκησης, μεταφορά πόρων και αρμοδιοτήτων σε θεσμούς και όργανα που είναι εγγύτερα στον πολίτη , συμμετοχικές διαδικασίες ελέγχου και προγραμματισμού, καινοτόμες αναπτυξιακές δράσεις και προσανατολισμούς. Επιπλέον ενισχύονται τόσο τα όργανα διακρατικών περιφερειακών συμβουλίων με αρμοδιότητες και πόρους όσο και οι διακρατικές περιφερειακές συνεργασίες.
Τα εκλογικά συστήματα της απλής αναλογικής που εφαρμόζονται , σε διάφορες παραλλαγές, αποτελούν το κυρίαρχο μοντέλο στην ευρωπαϊκή Αυτοδιοίκηση, με το δημοτικό συμβούλιο να συνιστά το κυρίαρχο σώμα και την κυβερνησιμότητα να διασφαλίζεται με ισορροπημένη κατανομή εξουσίας σε διάφορα όργανα. Και κυρίως διαμορφώνει και αναπαράγει συνεργασίες και κοινές πολιτικές . Εξασφαλίζει έτσι καλύτερες και αποτελεσματικότερες διοικήσεις.
Τι ευαγγελίζεται όμως το προτεινόμενο νομοσχέδιο της ΝΔ . Μια απλή ανάγνωση οδηγεί σε πολύ σοβαρές διαπιστώσεις.
-Πρώτο Δεν αναφέρεται πουθενά η ανάγκη εκσυγχρονισμού του συνολικού θεσμικού πλαισίου της Αυτοδιοίκησης. Καμία πρόβλεψη για αποκέντρωση , για αρμοδιότητες με πόρους , για τον νέο κώδικα Δήμων , για τις σχέσεις α και β βαθμού αυτοδιοίκησης και όλα όσα καθορίζουν και προσδιορίζουν την αυτοτέλεια αυτής της διοικητικής βαθμίδας .
Αναφέρεται μόνο στο εκλογικό σύστημα και κυρίως στις διορισμένες πλειοψηφίες για την εξασφάλιση της δικής της κυρίαρχης παρουσίας και ενίσχυσης προσωπογενών εξουσιών και εξάλειψης κάθε ίχνους αυτοτέλειας των Δήμων
-Το Δεύτερο έχει να κάνει με το ίδιο το εκλογικό σύστημα. Το προτεινόμενο σύστημα κατανομής εδρών , με το 60% να απονέμεται στην παράταξη του εκλεγόμενου Δημάρχου επαναφέρει μια τεχνητά διαμορφωμένη πλειοψηφία που δεν αντιστοιχεί σε εκφρασμένη λαϊκή βούληση. Και αυτό το σύστημα έρχεται από πολύ παλαιά. Ακολουθεί την δεξιά στην πολιτική παρουσία στην χώρα μας και τόσο η αυτοδιοίκηση όσο και η ίδια η χώρα το έχει πληρώσει με πολλές επιπτώσεις
Μια τέτοια αντιμετώπιση όμως της ΤΑ μόνο τυχαία και χωρίς στόχο δεν είναι . Η λογική του κεντρικά ελεγχόμενου κράτους καθορίζει και προσδιορίζει τις επιλογές της . Φαίνεται καθαρά σε πολλές νομοθετικές ρυθμίσεις μέσω των οποίων καθορίζει νομοθετικά τις επιλογές που έπρεπε να κάνει η ίδια η ΤΑ ( πχ διαχείριση απορριμμάτων κ.α , διαχείριση υδάτινων πόρων, παραλίες , οδικά δίκτυα , κλπ ) . Η θεσμοθέτηση περιοριστικών μέτρων ( τα οποία δεν δικαιολογούνται μόνο από την πανδημία ) η υπερενίσχυση των κατασταλτικών μηχανισμών , η συνεχιζόμενη υποβάθμιση μόνο βάθεμα δημοκρατίας δεν καθιερώνει.
Γιατί ποιος θεωρεί ότι δημοκρατία , ισοτιμία είναι το 43% να γίνεται απ ευθείας 60% ανεξάρτητα πχ. αν ο δεύτερος μετά το 43% συνδυασμός μπορεί να έχει μέχρι και 42% ; Εξ άλλου σήμερα υπάρχουν συνδυασμοί που εξέλεξαν Δημάρχους με 20, 25, και 30% . Και για αυτούς η προίκα είναι 60% στους συμβούλους . Για τέτοια δημοκρατία μιλάμε . «Τα δικά μου δικά μου και τα δικά σας πάλι δικά μου ».
-Ποιος θεωρεί ότι το 120 % επιπλέον στο αριθμό υποψηφίων, σε συνδυασμό με την μείωση των εδρών κατά 20% , βοηθά την συμμετοχή την δημοκρατία και δεν είναι ένα μέτρο υποβάθμισης της ποιότητας που στενεύει την αυτοδιοίκηση αφαιρώντας την δυνατότητα σε κοινωνικές ομάδες που κινούνται έξω από στενά κομματικά πλαίσια να ασχοληθούν με αυτή .
-Ποιος θεωρεί ότι η κατάργηση αυτοτελών εκλογών στις κοινότητες με δυνατότητα και ενιαίου ψηφοδελτίου δεν είναι προωθητικό και αποκεντρωτικό μέτρο. Τέτοια μέτρα θα μπορούσαν δυνητικά να καθιερώσουν πλαίσια ευρύτερων συνεργασιών με ευεργετικά αποτελέσματα για το σύνολο της αυτοδιοίκησης. Μια νέα γενιά μπαίνει τώρα στο « στίβο» της συμμετοχής , ας μη τους μεταφέρομε εμείς όλες τις παθογένειες του παρελθόντος .
-Πότε άραγε η εκλογή ενός ανεξάρτητου συμβούλου ή εκπροσώπου μιας μικρής ομάδας δημοτών στάθηκε εμπόδιο στην άσκηση και λειτουργία των Δήμων και οδηγείστε στην καθιέρωση πλαφόν 3% για εκλογή συμβούλου ;
-Και αυτή η πολύμηνη προεκλογική εκστρατεία ποιόν ακριβώς εξυπηρετεί; Τον έλεγχο των δαπανών ( υπάρχουν τρόποι που εύκολα προσδιορίζονται οι δαπάνες, αρκεί να υπάρχει θέληση ) , την ισοτιμία προβολής και ενημέρωσης ( δηλαδή για το τελευταίο διάστημα μετά την οριστικοποίηση των ψηφοδελτίων , θα επιβληθούν μέτρα και απαγορεύσεις εμφανίσεων και διαφημίσεων, άρα και εσόδων από τα ΜΜΕ 😉
Η δημοκρατία μπορεί να έχει δυσκολίες αλλά είναι ( όπως όλοι αναγνωρίζουν ) το καλύτερο και δικαιότερο σύστημα . Η μείωση και η στρέβλωση της δημοκρατίας μπορεί πρόσκαιρα κάποιους να εξυπηρετεί , μακροπρόθεσμα όμως συνολικά είναι επιβλαβής. Μπορεί κάποιοι να θεωρούν ότι η κυβερνησιμότητα κτίζεται και εφαρμόζεται με πλειοψηφικά συστήματα , όμως από την άλλη πλευρά υπάρχει και το ιστορικό γίγνεσθαι που διατυπώνει άλλα συμπεράσματα. Το ξαναείχαμε το πλειοψηφικό στην αυτοδιοίκηση. Όμως ούτε ισχυρές και στέρεες πλειοψηφίες δημιουργούσε , ούτε προωθητική ήταν για την αυτοδιοίκηση συνολικά η εφαρμογή της ( αν σκεφτεί κανείς ότι στην Ελλάδα ακόμα συζητάμε και ζητάμε το αυτονόητο την αυτοτέλεια) , ούτε ο έλεγχος και η συμμετοχή ήταν η καθημερινότητα.
Κυρίως όμως ας δούμε τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά , τα οικονομικά μεγέθη , την λειτουργία των πόλεων , την κοινωνική παρέμβαση την ανταγωνιστικότητα με τις άλλες ευρωπαικές περιφέρειες , τα χρόνια εφαρμογής των πλειοψηφικών εκλογικών συστημάτων στην χώρα και ας βγάλομε τα συμπεράσματα μας.
Η κυβερνησιμότητα δεν επιβάλλεται με νομοθετικά μέτρα και εκφραστές τις μειοψηφίες Κατακτιέται με συναίνεση , προγραμματικές συγκλίσεις, οραματικούς ανθρώπους και εμπιστοσύνη στον δημότη και στην γνώμη του, με συμμετοχικές και τοπικές αποκεντρωτικές διαδικασίες.
Τελευταίο μα σημαντικό. Η χώρα βρίσκεται στην δίνη μιας υγειονομικής περιπέτειας και δυστυχώς και μιας επερχόμενης οικονομικής κρίσης . Οι προτεραιότητες είναι άλλες, και πρέπει να είναι άλλες. Θεωρώ ότι χρόνος υπάρχει για το εκλογικό σύστημα. Η βέλτιστη λύση θα είναι να πάμε σε μια συνολική μεταρρύθμιση για την αυτοδιοίκηση και μέσα εκεί να δούμε και το αναλογικό σύστημα εκλογής.
